Backspin - rotacja wsteczna, która budzi podziw.
Na początku dobre wieści - każde (w miarę przyzwoite) uderzenie w golfie generuje rotację wsteczną. To dzięki niemu piłka leci w powietrzu. Mowa jednak o cofnięciu się lub bardzo szybkim zatrzymaniu piłki na greenie - zagraniu, które tak bardzo podziwiamy oglądając zawodowców w TV.
Aby zagrać taki strzał, potrzebne będzie połączenie kilku elementów. Nienaganna technika uderzenia będzie kluczowym aspektem, a odpowiedni sprzęt znacznie ułatwi zadanie. Najpierw trochę podstaw, później sporo praktyki i każdy może zostać mistrzem wedge’a. Przepis na sukces brzmi następująco - maksimum tarcia, sporo prędkości i odpowiednie kąty. Zatem do dzieła!
Tarcie - czynniki, na które mamy wpływ:
Stan kija - nowe kije mają specjalną powłokę na licu kija, która powoduje, że piłka ma więcej rotacji wstecznej. Z czasem ona się zużywa, co w efekcie wpływa na mniejszą rotację wsteczną. Mniej istotne, ale jednak, są rowki kija, które też ulegają zużyciu. Sprawdź zatem czy Twój wedge jest wystarczająco w wystarczająco dobrym stanie, aby uzyskać backspin.
Piłka - zawodowcy jednak wybierają nową Titleist ProV1, a nie brudną Ultrę znalezioną w krzakach. Coś w tym może być…
Wedge - kije, które są “przedłużeniem” kompletu, czyli SW o podobnej konstrukcji jak 9 iron będą o wiele gorszym rozwiązaniem, niż specjalistyczne wedge do krótkiej gry (jak np. Titleist Vokey). Kije z kompletu mają przede wszystkim środek ciężkości w takim miejscu, aby ułatwiał pełen zamach, a ponadto nie mają odpowiedniego “bounce” ani “grind”, zatem ich konstrukcja służy innemu zadaniu.
Czysty kij - największym wrogiem rotacji wstecznej jest wilgoć. Powoduje ona swojego rodzaju poślizg, przez co piłka startuje wyżej i z mniejszą rotacją. Również jakikolwiek brud między kijem, a piłką znacznie zmniejszy tarcie.
Czysty kij… ale nie do końca - jeśli po uderzeniu z bunkra zostanie na główce troszkę piasku, to zwiększy on tarcie i rotację wsteczną. Troszkę piasku oczywiście nie oznacza kilograma błota, który przyniesie efekt odwrotny.
Tarcie - czynniki, na które nie mamy wpływu:
Poranna rosa - wystarczy trochę wilgoci na piłce i efekt będzie podobny jak mokre lico kija. Ilość rotacji wstecznej znacząco spada - zatem grając rundę przy wschodzie słońca możesz spodziewać się, że piłka będzie bardziej się toczyć.
Położenie piłki - idealna sytuacja to taka, gdy nic nie znajdzie się między kijem, a piłką. Jeśli piłka leży nawet w semi-rough albo na świeżo skoszonym fairway’u, każde źdźbło trawy będzie naszym wrogiem.
Większe tarcie
Między kijem, a piłką znajduje się mało trawy.
Mniejsze tarcie
Między kijem, a piłką znajduje się dużo trawy.
Parametry, które musimy brać pod uwagę:
Attack angle - kąt pod jakim kij uderza w piłkę golfową. Płytki kąt natarcia można porównać do płynnego lądowania samolotu - powoli i prawie równolegle zbliża się do kontaktu z podłożem. Stromy kąt natarcia oznaczałby gwałtowne i bardziej pionowe lądowanie.
Dynamic loft - faktyczny kąt lica kija w momencie uderzenia w piłkę. To, że sand wedge ma np. 56 stopni, nie oznacza, że w momencie uderzenia jest zawsze tyle samo. Pozycja dłoni względem główki kija może ten kąt zmniejszyć (jeśli ręce znajdą się przed piłką - czyli w stronę celu w momencie uderzenia). Trafienie niżej na licu kija spowoduje deformację główki względem środka ciężkości, co też zmniejszy faktyczny kąt główki kija. Również rodzaj shaftu może zwiększać lub zmniejszać ten kąt, doprowadzając główkę kija w innej pozycji.
Spin loft - różnica między dynamic loft, a angle of attack. Nie kąt natarcia ani dynamiczny pochylenie kija, a właśnie spin loft to najważniejszy techniczny parametr powodujący rotację wsteczną.
Launch angle - kąt (względem podłoża) pod jakim piłka startuje.
Ball speed - prędkość początkowa, z jaką startuje piłka.
Kontakt
Uderzenie poniżej środka ciężkości główki kija zwiększy tarcie i zmniejszy dynamic loft.
Każdy z powyższych czynników będzie miał pośredni lub bezpośredni wpływ na to ile rotacji wstecznej uda się wygenerować. Jak zatem połączyć to w spójną całość?
Co mówi intuicja:
Czy widziałeś kiedyś chip na pół metra, który będzie miał dużo rotacji wstecznej i zatrzymał się w miejscu? Niestety nie. Można co prawda zagrać mega wysokiego flopa, który wyląduje niemalże pionowo i szybko się zatrzyma, ale nie kąt pod jakim piłka ląduje nie ma nic wspólnego z rotacją wsteczną. Czy widziałeś strzał na kilkadziesiąt metrów, który cofa się tuż po upadku. Owszem. Wniosek jest taki - prędkość jest niezbędna, aby uzyskać rotację wsteczną.
Mamy super doskonały sprzęt, idealne warunki i uda nam się uzyskać optymalny spin loft, czyli spełniamy wszystkie warunki, aby piłka miała maksimum rotacji. Ale jeśli wystartujemy ją bardzo płasko, to będzie też bardzo płasko lądować, szanse są zatem że zacznie odbijać się do przodu zamiast zatrzymać w miejscu. Odpowiedni kąt startu piłki wpłynie na odpowiedni kąt lądowania i moment, w którym piłka będzie miała nadal optymalną rotację wsteczną.
Co mówią strzały najlepszych graczy:
Spin loft - ok. 40-45 stopni. Tu nie działa zasada im więcej, tym lepiej. Zbyt duży spin loft powoduje szybkie podbicie piłki do góry, wyższy launch, a także mniejszy współczynnik tarcia i w efekcie mniej rotacji wstecznej.
Launch - ok. 25-30 stopni w zależności od dystansu jaki gramy.
Jaki kij najlepszy:
Odpowiedź może być tylko jedna - tym, którym najłatwiej będzie uzyskać pożądane parametry. Kije różnych marek, mimo tego samego kąta nachylenia główki mogą mieć środek ciężkości w zupełnie innym miejscu, co wpłynie właśnie na dynamic loft, spin loft, launch angle i w efekcie na ilość spinu, którą uda nam się wyprodukować.
Warunki do lądowania:
Zawsze zwróć uwagę na miejsce, w którym ląduje piłka! Jeśli zagrasz na beton to możesz mieć miliard obrotów na minutę, a piłka i tak nie zatrzyma się. Zatem warunki, które ułatwią zagranie pod publikę muszą być sprzyjające: miękkie ale suche podłoże, nachylenie terenu w naszą stronę i uderzenie pod wiatr. Warunki odwrotne zmniejszą “efekt wow”.
Jeśli teoria jest zrozumiała, sprzęt odpowiedni, czas na praktykę. Jeśli jednak chcesz znać więcej szczegółów, nie wiesz jak zmierzyć spin loft czy potrzebujesz pomocy, zapraszam na trening golfa w Warszawie.
